Όσο Περισσότερα Μαθαίνω, Τόσο Λιγότερο Ξέρω
Δεν είμαι ξερόλας. Κι όσο περνά ο καιρός, το καταλαβαίνω όλο και περισσότερο. Ίσως παλιότερα να ήμουν πιο απόλυτος, πιο σίγουρος για τις απόψεις μου. Να πίστευα πως είχα τις απαντήσεις. Τώρα όμως, κάτι έχει αλλάξει.
Κάθε μέρα είναι ένα μικρό μάθημα. Μπορεί να έρθει μέσα από μια συζήτηση, ένα βιβλίο, ένα λάθος, ή απλώς από την παρατήρηση των άλλων. Κι όσο πιο πολλά μαθαίνω, τόσο πιο συχνά πιάνω τον εαυτό μου να λέει: "Δεν ξέρω". Και δεν το λέω από ανασφάλεια ή δισταγμό. Το λέω με επίγνωση.
Υπάρχει μια παράξενη ωριμότητα στο να παραδέχεσαι πως δεν τα γνωρίζεις όλα. Δεν είναι αδυναμία. Είναι δύναμη. Είναι η ανοιχτή πόρτα προς την κατανόηση, η απόφαση να σταθείς ταπεινά απέναντι στο μεγαλείο και την πολυπλοκότητα της ζωής.
Πόσες φορές δεν συναντήσαμε ανθρώπους που μιλάνε με βεβαιότητα για τα πάντα, ακόμα και για όσα δεν έχουν αγγίξει ποτέ; Και πόσες φορές αυτοί οι άνθρωποι είναι τελικά οι πιο περιορισμένοι στον τρόπο σκέψης τους; Η γνώση δεν φωνάζει. Η γνώση ακούει, ρωτά, αμφιβάλλει. Η γνώση ψιθυρίζει: "Πες μου περισσότερα".
Έχω μάθει να εκτιμώ τους ανθρώπους που ξέρουν να ακούν. Που σου λένε "δεν το είχα σκεφτεί έτσι" ή "για πες μου, πώς το βλέπεις εσύ;". Δεν παριστάνουν ότι έχουν όλες τις απαντήσεις. Δεν ντρέπονται να αλλάξουν γνώμη. Κι αυτό για μένα είναι σημάδι πραγματικής σοφίας.
Μαθαίνω, λοιπόν. Κάθε μέρα. Κι όσο μαθαίνω, τόσο πιο πολύ καταλαβαίνω πόσα λίγα γνωρίζω. Κι αυτό δεν με τρομάζει. Αντιθέτως, με γεμίζει. Γιατί μου υπενθυμίζει ότι είμαι ζωντανός, ότι εξελίσσομαι, ότι έχω χώρο να μεγαλώσω.
Άλλωστε, ίσως εκεί να βρίσκεται το νόημα: όχι στο να τα ξέρουμε όλα, αλλά στο να μη σταματήσουμε ποτέ να θέλουμε να μάθουμε.
